Twój dotyk może uratować Ci życie!
"Twoje dłonie na co dzień robią mnóstwo niesamowitych rzeczy. Spraw, aby samobadanie było jedną z nich.” Jest to jedno z haseł powołanej przeze mnie fundacji „Wsparcie na Starcie”, która wzięła sobie za cel budowanie w dziewczętach zdrowych nawyków dotyczących dbania o piersi, między innymi przez wyjaśnianie podczas bezpłatnych warsztatów organizowanych w szkołach, jak wykonywać samobadanie. Misją fundacji jest zmiana statystyk, które mówią o tym, że co roku w Polsce 18 tysięcy kobiet jest diagnozowane z rakiem piersi, z czego aż 5 tysięcy do roku umiera. Niestety, ale z ankiety przeprowadzonej przez fundację wśród mam wynika, że 82% z nich nie wykonuje zalecanego samobadania. Uwierz, że TWÓJ dotyk może uratować CI życie. Tego właśnie w tym dziale nauczę również i ciebie!
Pierś nie jest idealnie gładka
Wyobraź sobie, że pierś to kiść winogron. Najgrubsze łodygi, za które normalnie chwytasz kiść są umieszczone tam, gdzie jest brodawka sutkowa. Drobne łodyżki to przewody, którymi podczas laktacji płynie mleko. Masz je niezależnie od tego, czy zajdziesz w ciążę, czy nie. Łodyżki łączą się z poszczególnymi winogronami, czyli zrazikami gruczołu piersiowego (płacikami), które produkują mleko. W piersi istnieje od piętnastu do dwudziestu takich kiści winogron, zwanych inaczej płatami, których łodyżki zbiegają się w brodawce sutkowej. A teraz wyobraź sobie, że te kiście winogron zalewasz galaretką, która odpowiada strukturom podtrzymującym piersi.
Wszystkie piersi z natury mają nierówności wyczuwalne w dotyku. Im gęstsza jest tkanka, która je tworzy, tym będą one wyraźniejsze. Trafnie kwestię budowy piersi wyjaśnia Kristi Funk w swojej książce Piersi. Poradnik dla każdej kobiety. „Ukształtowanie terenu” piersi przyrównuje ona do łańcucha górskiego pełnego szczytów i dolin pokrytych warstwą śniegu, czyli tkanką tłuszczową. Kiedy dotkniesz piersi, w pierwszej kolejności poczujesz miękkość śniegu (tkankę tłuszczową), a po głębszym nacisku wyczujesz twardsze szczyty gór, pomiędzy którymi są doliny.
SAMOBADANIE
Od kiedy zacząć?
Jeśli nie podoba ci się pomysł samobadania własnych piersi, powiem ci szczerze, że nie jesteś w tym odczuciu osamotniona. Wiele dziewcząt i kobiet martwi się, że nie wiedzą, jak i kiedy je wykonać i czego tak naprawdę mają szukać. Wiele dziewcząt twierdzi, że wszystko wydaje się jednym wielkim zgrubieniem i ciężko jest im się zorientować, co jest normalne, a co nie.
Jeśli zaczniesz od teraz wykonywać comiesięczne samobadanie, poznasz dokładnie swoje piersi i będziesz wiedzieć, które „szczyty gór” zawsze w nich są. Poznasz mapę swoich piersi. Celem samobadania jest zwyczajne poznanie „ukształtowania terenu” twoich piersi i poznanie wszelkich występujących w nich zgrubień, aby szybko namierzyć jakiekolwiek zmiany. Poprzez wykonywanie regularnego samobadania w dorosłym życiu będziesz w stanie jako pierwsza znaleźć nowe zgrubienia, jeśli takie się pojawią i szybko zareagować, jeśli wyczujesz coś nowego, czego wcześniej w twojej piersi nie było. Specjaliści są zdania, że samobadanie piersi to najlepszy sposób na wczesne wykrycie zmian.
Samobadanie krok po kroku
Zdrowe piersi powinny być samobadane raz w miesiącu. Samobadanie najlepiej wykonuj po miesiączce. Lekarze zalecają moment pomiędzy 6. a 9. dniem cyklu, ale aby nie zamotać się w obliczeniach, najlepiej ustal sobie, że wykonujesz samobadanie zaraz po okresie. Piersi są wtedy najmniej grudkowate i wrażliwe, więc o wiele łatwiej uniknąć pomyłki.
Samobadanie zajmie ci zaledwie 3–5 minut, ale zapewni komfort psychiczny, że twoje piersi są zdrowe. Jeśli wyczujesz coś innego niż zwykle, coś czego tam wcześniej nie było, umów się zapobiegawczo na wizytę do lekarza.
Samobadanie możesz wykonać przed lustrem, pod prysznicem lub w łóżku.
Przed lustrem:
1. Unieś obie ręce do góry i sprawdź, czy nie widzisz zmian w kształcie piersi, kolorze czy teksturze skóry. Zaobserwuj, czy skóra się nie marszczy oraz czy widzisz jakieś wgłębienia, których wcześniej nie było. Czy brodawki wyglądają tak jak zawsze, czy skierowane są w tym samym kierunku?
2. Oprzyj ręce na biodrach, naciśnij nimi na tułów, napnij klatkę piersiową i przeprowadź takie same obserwacje.
3. Ściśnij kolejno brodawki i przyjrzyj się, czy nie wycieka z nich wydzielina. W wyniku ściśnięcia może zdarzyć się, że wypłynie z nich wydzielina, bo w przewodach mlekowych zawsze znajduje się niewielka ilość płynu. Płyn nigdy nie powinien się jednak sączyć sam, bez dotykania brodawki. Jeśli zauważysz, że plami ci biustonosz lub piżamę, skonsultuj się z lekarzem.
Następnie kontynuuj samobadanie piersi pod prysznicem, na namydlonej skórze, abyś łatwiej mogła wyczuć ewentualne zmiany:
Lewą rękę połóż z tyłu głowy, a prawą na lewej piersi, aby jak najbardziej rozpłaszczyć pierś. Zaczynając od obojczyka i kierując się wokół piersi po najszerszym jej obwodzie, zmierzając do brodawki, naciskaj opuszkami trzech środkowych palców (wskazującego, środkowego i serdecznego) i zataczaj nimi w każdym miejscu piersi drobne kręgi. Te ruchy wykonuj najpierw przy lekkim ucisku, a następnie, w tym samym punkcie piersi, powtórz je ze zwiększonym uciskiem.
Płynnie przesuń trzy palce do następnego punktu, starając się nie ominąć żadnego miejsca.
Zbadaj również prawą ręką lewą pachę, by sprawdzić, czy węzły chłonne nie są powiększone.
Tak samo skontroluj drugą pierś i pachę. Sprawdź, czy nie wyczuwasz zgrubień, których wcześniej tam nie było.
Możesz również przeprowadzić samobadanie piersi po kąpieli, leżąc w łóżku:
1. Połóż się na łóżku płasko, bez poduszki. Pod lewy bark wsuń zwinięty w rulon ręcznik, a lewą rękę włóż pod głowę. Na palce nałóż balsam. Trzema środkowymi palcami prawej ręki zbadaj lewą pierś. Wykonuj te same ruchy, które opisałam przy samobadaniu pod prysznicem. Powtórz to samo z drugą piersią.
2. Leżąc, zbadaj lewą ręką prawą pachę, potem prawą ręką lewą pachę.
Rodzaje ruchów przy samobadaniu piersi
Szczerze mówiąc, nie ma jednej właściwej metody wykonywania samobadania. Niezależnie, w jaki sposób zdecydujesz się je zrobić, najważniejsze jest to, żeby działo się to regularnie i dokładnie. Staraj się nie opuszczać żadnego fragmentu tkanki piersiowej. Celem jest poznanie, co da twoich piersi jest NORMALNE, żebyś mogła rozpoznać na wczesnym etapie ewentualne zmiany. Pamiętaj tylko, aby co miesiąc używać tego samego sposobu. Dzięki temu w twoich palcach wykształci się nieświadoma pamięć struktury twoich piersi.
Oto podpowiedzi najpopularniejszych ruchów rekomendowanych przy samobadaniu piersi.
Ruchy będące koncentrycznymi okręgami − zacznij od zatoczenia największego koła po obwodzie piersi, wykonując przy tym trzema środkowymi palcami małe kółka i przesuwając je ruchem spiralnym, zgodnie z ruchem wskazówek zegara, aż do brodawki.
Ruchy promieniste − wyobraź sobie, że twoja pierś to zegar. Podziel pierś na tarczę zegara i zataczając niewielkie koła, przesuwaj trzy środkowe palce od brodawki w kierunku godziny 12.00, a następnie 1.00, 2.00, 3.00 itd. W ten sposób zbadaj całą pierś.
Ruchy w górę i w dół − podziel pierś na pionowe paski i przesuwaj po nich trzema środkowymi palcami na przemian do góry do dołu, zataczając małe koła.
Do zapamiętania
1. Poznaj, co dla twoich piersi jest normalne.
Świadomość zdrowia piersi to nic innego niż pewność, że wiesz, co jest normalne dla twoich piersi. W ciągu cyklu zachodzą w nich ciągłe zmiany. Dlatego każdego miesiąca będą się one naturalnie zmieniać. Ważne, aby poznać, co jest dla twoich piersi naturalne, aby w razie czego szybko wykryć ewentualne, nowo pojawiające się nieprawidłowości.
2. Patrz i obserwuj
Wiele oznak i objawów to zmiany, które zauważysz, tylko bazując na wyglądzie piersi. Dlatego podczas samobadania należy dokładnie obejrzeć piersi. W tym celu skorzystaj z lustra.
3. Sprawdzaj regularnie
Spraw, aby samobadanie było twoim comiesięcznym nawykiem. Wykonuj je po miesiączce. Sprawdzając piersi regularnie, będziesz pewna tego, co jest dla twoich nich normalne, jak powinnaś je odczuwać i jak powinny wyglądać. Dzięki temu będziesz w stanie rozpoznać ewentualne nietypowe zmiany pomiędzy samobadaniami. Nie martw się, jeśli na początku poczujesz się niepewnie, dotykając swoich piersi. Po kilku razach nabierzesz pewności w wykonywaniu samobadania.
4. Sprawdź okolice obojczyka i pod pachami
Tkanka piersiowa nie znajduje się tylko w piersi. Rozciąga się ona od okolic obojczyka aż pod pachą, więc za każdym razem należy sprawdzić cały obszar. To samo dotyczy zarówno mężczyzn, jak i kobiet.
Powołana przez mnie fundacja Wsparcie na Starcie przez cały rok propaguje ideę biustopozytywizmu przez przeprowadzania w szkołach biustopozytywnych spotkań z dojrzewającymi dziewczętami. Wychodząc naprzeciw obecnej sytuacji pandemii, przygotowaliśmy kompleksowy program edukacyjny z zakresu biustopozytywizmu w wersji video do odtwarzania w szkołach. Zachęcam rodziców i nauczycieli do kontaktu z fundacją, by odebrać swój bezpłatny pakiet materiałów edukacyjnych wraz z nagraniem video, który może być odtwarzany w szkołach. Z fundacją Wsparcie na Starcie można skontaktować się przez stronę www.wsparcienastercie.edu.pl lub przez media społecznościowe Fb @zdrowepiersi, Ig @wsparcienastarcie.
Oprócz tego do końca października trwa kampania Dotykam=Wygrywam, w ramach której możecie:
- oddać swoje stare, źle dopasowane staniki do reCYClingu, wesprzeć działania związane z walką z rakiem piersi i otrzymać 20zł rabatu na zakup dobrze dopasowanego stanika Panache
- wesprzeć szerzenie biustopozytywnego przekazu przez zrobienie sobie zdjęcia z napisem #mojewdotykusą i słowem, które określa to, co czujecie, dotykając swoje piersi. A to pierwszy krok do ich samobadania ☺ Udostępnijcie to w swoich social media i zachęćcie swoich znajomych do zrobienia tego samego. Niech biustopozytywne przesłanie trafi do jak największego grona kobiet i mężczyzn!
